گردشگری در جهان به همراه آغاز مدرنیته شکل گرفت.
مدرنیته اشکال مختلف زندگی را تنها بر پایه قابلیت‌های آنها در تولید منافعی که توسط افراد مصرف می‌شوند، مورد ارزیابی
قرار داده و با مفاهیمی همچون همواره به پیش رفتن و کنار گذاردن کهنه نگرش تازه انسان را به جهان
و به خویش سبب گردید و بدین گونه با پیدایش بعد تازه‌ای از دگرگونی دائمی، انهدام رسوم و فرهنگ سنتی
را در صحنه‌ی زندگی اجتماعی رقم زد.
دانلود پاورپوینت : بازاریابی گردشگری ◄ 492 اسلاید
تفکیک میان کار و اوقات فراغت یکی از این دگرگونی‌ها می‌باشد که در آن کار در قالب ضرورت و گردشگری در قالب اوقات فراغت، که دمی آسودن از کار را برای تجدید قوا فراهم می‌آورد، قرار می‌گیرد. اوقات فراغت به عنوان زمانی از بیداری انسان، که فرد بتواند آن را به میل و دلخواه خود بدون هیچ گونه الزامی بگذارند. در مدرنیته مابین تمایز خانه و کار صورت رسمی به خود گرفت. اوقات فراغت به عنوان یک مفهوم جدید نمایانگر گذار از کار در مفهوم سنتی‌اش بود که با توسعه نوآوری‌های تکنولوژیکی و مدیریتی، با افزایش مصرف در جهان بوروکراتیک؛ عقل‌گرا و افسون‌زدایی شده، این فرصت را مهیا کرد ـ که هر چند کوتاه ـ انسان از اجبارها و محدودیت‌های نظم اجتماعی مدرن رها شود.
رهایی از مدرنیته
این رهایی با فشار ناشی از انقباض اجتماعی حاصل از روند مدرنیته، گذران اوقات فراغت را در قالب گردشگری تسهیل
نمود و انسان مدرن فارغ از عمق فرهنگی نهفته در اوقات فراغت به عنوان گردشگر تنها رهایی از وظایف مدرن
را دنبال نمود. جریان گردشگری شکل گرفته در این چارچوب نیز، انسان مدرن را با انگیزه تفریح در روند بازساخت
شده سرمایه‌داری، به جستجوی محیط‌های گوناگون برای تمایز از محیط کار و تفریح واداشت.
انسان در این رابطه توانست که نیاز به تفریح و استراحت و آرامش و دور شدن از گرفتاری‌های زندگی مدرن
را که یک مسأله عمیق اجتماعی ـ فرهنگی دوران عصر مدرن است را به صورت سطحی حل کند. خود همین امر به علت مسائل سرمایه‌داری و تکنولوژیکی در یک حالت تضاد با تبارهای درونی قرار داد. کار و تلاش بیشتر، خستگی و تحمل فشارهای روحی روانی بیشتر برای داشتن پس‌انداز برای رفتن به مسافرت و گردش برای استراحت. هر چه زندگی ماشینی‌تر و تکنولوژی زده‌تر می‌گردد، این مسأله تضاد بین کار و استراحت(لااقل برای توده مردم) بیشتر می‌گردد.
سرمایه‌داری در مدرنیته اولیه
سرمایه‌داری در مدرنیته اولیه در پویش سرمایه‌داری تجاری، نخستین انباشت سرمایه را در سده هفده و هجدهم در اروپا تجربه کرد. این انباشت همراه با انقلاب راه‌ها در فاصله زمانی 1745 تا 1760 و تنزل قیمت‌های حمل‌ونقل اولین جلوه‌های گردشگری مدرن را در چارچوب سفرهای آموزشی در اروپا شکل داد. در این میان گردشگری در رابطه مستقیم با توانمندی مالی در چارچوب تورهای خاصی شکل می گرفت که به سفرهای آموزشی (G. T) معرف بودند. سفرهای آموزشی اولین جلوه‌های گردشگری مدرن را در در اروپا شکل داد. بیشتر اعضای این سفرهای آموزشی برای کسب دانش و تجربه های جدید به مسافرت می رفتند. معمولاً این افراد از طبقات بالای اجتماع بودند که برای کسب دانش و فرهنگ مسافرت می کردند. اصولاً پسران خانواده های مرفه برای دیدن آثار باستانی، مطالعه و نیز فراگیری علوم معماری و تاریخ به کشور خاصی اعزام می شدند.
مدرنیته علیا
اما در مدرنیته علیا پایه و اساس گردشگری دسته جمعی امروزی به وجود آمد. در این دوره تغییرات اقتصادی و اجتماعی عمیقی به وجود آمد که از آن جمله مهاجرت کارگران کشاورز از مناطق روستایی و روی آوردن آنها به شهرنشینی بود. انقلاب صنعتی قدرت بخار را که در قطارها و کشتی ها مورد استفاده قرار می گرفت، معرفی کرد. تغییرات اجتماعی، موجب تغییر مشاغل و گسترش طبقه میانی اجتماع گردید و این طبقه توان بیشتری یافت تا بیشتر به تفریح و مسافرت برود ؛ در نتیجه افزایش تقاضا برای مسافرت باعث شد که مسافرت های تخصصی طبقه مرفه تورهای آموزشی شکل تازه ای به خود بگیرد.
روند توسعه گردشگری در چارچوب اقتصاد سرمایه‌داری با افزایش نوآوری‌های تکنولوژیکی و مدیریتی همراه با سیر تحول اجتماعی ناشی از آنها، در میل به مصرف اوقات فراغت بیشتر در مدرنیته متأخر ابعاد دیگری به خود گرفت. تولید انبوه که در این دوره در چارچوب فوردیسم شکل گرفت، نشان از یک روند دگرگون کننده داشت. در این شیوه، تولید انبوه کالا به یک هنجار بدل شد و تولید استاندارد شده، تولید محصول با استفاده از فرآیندهای گروهی (سیستم خط تولید انبوه)، تولید به مقدار بسیار زیاد و بهره‌گیری از الگوی یکسان (یخچال، لباسشویی، تلویزیون و غیره) در عرصه‌هایی مانند مهندسی، کالاهای الکترونیکی و اتومبیل یک مشخصه بارز به حساب می‌آمد.
کارخانجات
کارخانجات تولیدی به طور معمول در مقیاس‌های بزرگ اندازه ایجاد شد. در بالاترین سطح کارخانه فورد در دیترویت چهل هزار کارگر را در یک مجموعه عظیم گرد آورده بود و از آنجا که تولید انبوه کم هزینه، به اقتصادهایی با مقیاس کلان نیاز داشت، دارا بودن صدها یا هزاران کارگر امری عادی بود. تسری تولید انبوه به تمامی سطوح اقتصاد سرمایه‌داری، گردشگری را نیز در برگرفت. گردشگری در این میان با کسب ویژگی‌های سرمایه‌داری در چرخه تولید ـ مصرف، نه به عنوان سفری برای تجربه گردشگری، که «خود» کار محسوب گردید. این «خود» به شکل‌گیری گردشگری انبوه فرصت داد که در آن گردشگری به عنوان محصولی بسته‌بندی شده و استاندارد به عنوان دو هفته تعطیلات در سال و در کنار دریا ارائه گردد.
سواحل در گردشگری انبوه از اهمیت بالایی برخوردار بودند و گردشگران به وسیله تورهای گردشگری به صورت دسته‌جمعی به مناطق ساحلی روی می‌آورند و امتداد آرامش در خانه را در این مکان‌ها جستجو می‌کردند. «به عنوان مثال سواحل دریای مدیترانه نمونه خوبی برای گردشگری انبوه است. به گونه‌ای که رشد سفر به این سواحل از کشورهای اروپایی بعد از جنگ جهانی افزایش چشمگیری یافت.
دانلود پاورپوینت : مدیریت برند (شناسه) گردشگری ایران
گردشگران
این گردشگران از نظر فرهنگی خود را بالاتر از میزبانانشان دانسته و به همین دلیل احتیاج به آشپزی و امکانات
مربوط به محیط خود را در خارج از کشور خود داشتند. آنان هر چند به دنبال آرامش بودند
ولی معمولاً باعث به وجود آوردن تأثیرات مخرب بسیاری برای میزبانان خود می‌شدند.
بطور کلی گردشگری انبوه نشان‌دهنده مصرف چشمگیر اوقات فراغت در مکان‌های استاندارد شده بود، که با افزایش بهره‌بری از فضاهای
گردشگری بخصوص در سواحل حداکثر باز خور منفی را ایجاد می‌نمود.
در این میان گردشگری در عصر حاضر نه به عنوان یک مسافرت، سیاحت، تفنن و… بلکه به یک فعالیت عظیم اقتصادی بدل گشته است به طوری که درسال 2000 تعدادکل گردشگران در دنیا، بالغ بر 702 میلیون نفر بوده که از طریق مسافرت این تعداد نفر به نقاط مختلف جهان حدود 621 میلیارد دلار وارد چرخه اقتصادی جهان گردیده است. پیش بینی ها حاکی از آن است که تا سال 2010 میلادی این صنعت به مبلغ غیر قابل باور 15 تریلیون دلار در سال دست خواهد یافت. آنچه در این مقوله از اهمیت اساسی برخوردار است، آن است که گردشگری با تمامی انواع و اشکالش در حال تبدیل به فعالیت اقتصادی پیشتاز جهان در ربع اول قرن 21 و مهم ترین وسودآورترین تجارت جهان است.
منابع:
Meethan,K. (1996)Place,Image and Power(ed. T. Selwyn),John Wiley,Chichester.
پاپلی یزدی، محمد حسین، مهدی سقایی، 1386، گردشگری (ماهیت و مفاهیم)، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)
تهیه و تنظیم: مونا چالی
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.